SINAV REHBERİ
Ülkemizde yaklaşık 54 üniversitede Beden Eğitimi Yüksek Okulu veya Beden Eğitimi ve Spor Bölümü bulunmaktadır.Bu üniversitelerin Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu bünyesinde Beden Eğitimi Öğretmenliği, Spor Yöneticiliği, Antrenörlük ve Rekreasyon bölümü bulunmaktadır.
Bu bölümler öğrenci alımını kendi bünyesinde yapmış olduğu özel yetenek giriş sınavlarıyla gerçekleştirmektedir.
Özel yetenek giriş sınavlarını yapan üniversiteler ÖSYM'nin puanlama sistemine göre öğrenci almaktadır.
Yerleştirmeye esas olacak puan (Yerleştirme puanı=YP) aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanacaktır.
1- Aday aynı alandan geliyorsa
YP=( 1 x ÖYSP-SP ) + ( 0,52 x AOBP ) + ( 0,36 ÖSS-P )
2- Aday diğer alanlardan geliryorsa
YP=( 1 x ÖYSP-SP ) + ( 0,16 x AOBP ) + ( 0,47 ÖSS-P )
Yukarıda formüllerden çıkarttığımız sonuç ÖSS sınavından alınan puanın % 55, orta öğretim başarı puanı % 5 civarında yerleştirme puanını etkilediğini görmekteyiz...
Eğer aday liselerin spor bölümünden mezun olmuş ise ÖSS'nin % 30, Öğretimde % 30 civarında yerleştirme puanını etkilediğini görmekteyiz.
Bazı üniversiteler ÖSYM'nin belirlemiş olduğu 185 taban puanını kendi bünyelerinde yükselterek 200-210 hatta belki bu sene 220'e çıkarmışlardır.
Durum böyle olunca adayların ÖSS'den almış oldukları puan sınavlara girişte önemli etken haline gelmiştir.
GENEL BİLGİLER
Bu çok geniş kapsamlı bir konudur ve her Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu’nda farklılıklar gösterebilmektedir.
Özel Yetenek Sınavına başvuru hakkı kazanan aday, ilgili BESYO ’ya sınav başvurusunu yapar. Sınav başvuru tarihleri ve koşulları genellikle ilgili üniversitenin resmi web sitesinde Mayıs-Haziran-Temmuz aylarında açıklanır.
BESYO ‘larda eğitimi verilen bölümlere göre tercihlerini yapan öğrenciler (Bkz. Eğitim Verilen Bölümler), sınav programına göre ilgili sınavlara tabi tutulurlar. Bu sınavlar tercih edilen bölümlere göre farklılık gösterdiği gibi, her bölüm için aynı sınav sistemi de uygulanabilmektedir.
Sınav sonucunda alınan puan, YÖK’ten gelen formüllere göre bilgisayar ortamında hesaplanır, daha sonra asıl ve yedek liste olarak ilan edilir. Sıralama en iyi puandan en kötü puana göre yapıldığından genel listede ilk sıralarda olan adaylar ilgili bölüme yerleştirilmiş demektir. Fakat dikkat edilmesi gereken bir husus vardır ki o da bazı BESYO ’larda yapılan tercih sıralamasının önemli olduğudur. Bu tür uygulamalarda puanınız çok iyi olduğu halde istediğiniz bölüme yerleşemeyebilirsiniz. Son yıllarda uygulanan sınav sistemlerinde adaylar haksızlık yapıldığını savunmaktadır. Bunun nedeni YÖK’ten gelen formül sistemine göre ÖSS puanının çok önem kazanmış olmasıdır. Yani siz ne kadar iyi sporcu olursanız olun, ÖSS den aldığınız puan düşükse ilgili yetenek sınavında başarılı olamayabilirsiniz. Bu durum, sporcu geçmişi olmayan adayların yüksek ÖSS puanlarıyla bu sınavlara başvurarak kazanmalarını sağlamaktadır. Bu konu son yıllarda sürekli tartışılan bir konudur ve henüz bir çözüme bağlanmamıştır.
Uygulanan sınav içeriklerine gelince; genel yetenek sınavlarında, koşu, branş, esneklik, dayanıklılık ve koordinasyon ana dallarında sınav sistemi uygulanmaktadır. Bu dalların içeriğini ilgili BESYO Yönetimi belirlemektedir. Bu nedenle adaylar her ilde farklı sınav programlarıyla karşılaşabilmektedirler, bunun için birkaç yerde sınava girecek adayların bu duruma çok hazırlıklı olması ve buna uygun antrenman programlarında çalışmalarını yürütmesi gerekmektedir. Ülkemizde, BESYO, Spor Bilimleri Yüksekokulu ve Fakültelere bağlı Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği bölümleri olmak üzere toplam 47 ilde okul yer almaktadır. Bu 47 farklı sınav uygulaması demek değildir, genelde bazı BESYO ’lar aynı sınav programını uygulayabilmektedir.
Koşu: 30, 400, 800, 1500, 2400 metre vb. uzunluklarda koşu sınavlarıdır. Bayanlarda ve erkeklerde farklılık göstermektedir. Bazen eleme için yapılacağı gibi, bazen de puan için uygulanabilmektedir. Uzun süreli ön hazırlık gerektiren sınav türüdür.
Branş: Okulların eğitimlerini verdikleri ve bünyelerinde eğitmenlerini barındırdıkları branş sınavlarıdır. Her BESYO ‘da farklılık göstermektedir. Genel anlamda takım ve bireysel spor branşlarında uygulanır. Her branş sınavında sizden istenen hareketleri sergilersiniz, başarınıza göre ilgili sınav gözetmeninden puan alırsınız.
Esneklik: Son zamanlarda çok az BESYO ‘da uygulanmaktadır. Fakat sporun anlamı bakımından çok gerekli bir sınav türüdür. Burada alacağınız başarı hem antrenman düzeyinizin hem de genetik yatkınlığınızın ortaya çıkmasında önem arz etmektedir.
Dayanıklılık: Farklı sınav türlerinde uygulanabilmektedir. Genelde adayların konsantrasyonlarını ve eforlarını test etmek için uygulanır. Bu sınav türüne en uygun örnek; Shutter Run (Mekik) koşusudur. (Farklı türlerde de uygulanabilmektedir. İlgili Özel Yetenek Sınav Kitapçıklarında açıklamalı olarak anlatılmaktadır.)
Koordinasyon: Hemen hemen her sınav programında karşılaşılan bir türdür. Adayın, sürat, çabukluk, denge, dikkat, motivasyon kriterlerinin ölçüldüğü sınav türüdür. Engellerle zorlaştırılmış çeşitli istasyonlarla belirlenmiş parkuru en kısa sürede tamamlamanız gerekmektedir. Her okulda farklı istasyon ve sürelerde uygulanmaktadır. Standart bir uygulama yoktur. İlgili Özel Yetenek Sınav Kitapçıklarında açıklamalı olarak yer almaktadır.
Genel ağırlık bu türlerde olmaktadır. Bunların yanında bölümler arası farklılıklar göstermektedir.
